Hanna Arendt, Margarethe von Trotta

Estaba desexando que prenderan as luces para comprobar se os que asistimos a este pase eramos todos individuos de mediana idade, gafapastas cunha media de seis dioptrías e olleiras a xogo cun cinsento fular esfiañado. Mágoa. Quedei sen sabelo porque é imposible saír do cine e non atopar a alguén coñecido que che obriga a unha súbita deslocalización espazo-temporal. Mentres acordaba ata o o mínimo nivel de educación que esixe a cortesía puiden escoitar un comentario dunha espectadora que pasaba ao meu carón. Esta é unha película para pensar, dixo. Recoñezo que case toda a conversa que mantiven coa antiga coñecida estiven noutro plano, o da película. Hannah Arendt, cando noviña, presentouse ante o seu admirado Martin Heidegger para que a aprendera a pensar. Na escea seguinte, o profesor déixase caer e mete a cabeza entre os xeonllos de Hannah mentres ela lle aloumiña coidadosamente o pelo. Da moi qeu pensar, filosóficamente, digo. Trato de seguir a conversa coa amiga tecendo fíos entre este verbo: pensar. ¿haberá películas nas que non haxa que pensar? ¿nas que se allea unha da realidade e nas que a película é como un deses trens de autolavado pero para neuronas? ¿por que quería Hannah aprender a pensar? ¿é que hai que aprender a pensar? ¿canto se tarda en aprender a pensar? ¿apréndese na universidade a pensar?. Vou rematando a conversa do plano real porque quero seguir reflexionando, pensando. Alégrome de ter participado nesta especie de milagre de poder ollar unha película desas que seica son para pensar e nun cine que programa case exclusivamente películas que che fan pensar. Pero teño que adiar as miñas cavilacións porque agardan por nós C. e J. Hoxe retomo o tema con gusto. Penso nas miñas lecturas de Hannah Arendt, en todo o que me aclararon sobre o grande tema, o cerne de case todas as desfeitas que enchen os xornais, unha explicación mínimamente razoábel para entender o mal. Lembro libros, artigos, videos sobre a Shoah. Moreas de libros que por mor dunha tese acabaron nesta biblioteca ata facer dela, un auténtico centro de referencia para o tema. De momento case ninguén o sabe, pero iso é outro tema. Lembrei o vídeo un spécialiste, de Rony Brauman e Eyal Sivan que contén dúas horas do xuizo de Eichmann. Vin o que viu Hannah Arendt cando fixo aqueles artigos para o New Yorker que causaron tanto escándalo. E sentinme Hannah Arendt. Qué gustazo!. Atopei explicacións a moitas dúbidas nese video. Eu tamén vin un velliño con cara de boa persoa que explicaba con absoluta tranquilidade, non frialdade, ollo, a súa responsabilidade na solución final, ou sexa, na liquidación de milleiros de persoas. O vello que non é un monstro, explícase moi claramente, non finxe, realmente atópase só responsable de cumprir ordes non de asasinato ningún. A radicalidade do mal non existe, di Hanna, só o ben pode ser radical, só o ben goza dunha profundidade a nivel de pensamento. Releo algún artigos interesantes coma este de Fernández Buey sobre o tema e atópolle sentido a cuestións de fondo que cicais expliquen tamén moitas cousas que están a pasar hoxendía. Sen dúbida hai un denominador común na orixe do mal. Hai, alomenos, unha condición para infrinxir dano, a de facer totalmente prescindible, á persoa ou colectivo a danar, a exterminar. Quitarlle non só a dignidade senón o estatus de ser. Dende aí entendo o parecido entre unha muller que vai ser acoitelada corenta veces polo home ou uns nenos que van ser gaseados en Siria ou un xudeo que vai ser exterminado ao baixar dun tren. Quitarlle importancia ás cousas ten consecuencias verdadeiramente terribles. A banalidade de que falaba Hannah Arendt ten que facernos pensar certamente.